Libido Nedir? Artması Ne Anlama Gelir?

Cinsel arzu olarak bilinen libido, kadın ve erkeklerde cinsel birleşme için duyulan isteği belirleyen bir faktördür. Çeşitli nedenlere bağlı olarak libido seviyesinde artma ve düşme yaşanabilir, bu da kişinin cinsel hayatını yakından ilgilendirir. Kontrolsüz libido artışı veya hızlı libido düşüşü eşler için büyük bir sorundur. Ancak cinsel arzu seviyesinde yaşanan bu değişiklikler her zaman tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunu olduğu anlamına gelmez ve nispeten basit yöntemlerin uygulanmasıyla birlikte dengelenebilir.

Libido en basit tanımla “cinsel arzu” anlamına gelir. Sık sık karşılaşılan terimlerden olan libido, esasında cinsel içgüdüler tarafından tetiklenen yaşam enerjisini temsil eder ve hayatta kalma mücadelesi olarak da bilinir. Libido yüksekliği ve düşüklüğü gibi kavramlar sıklıkla kullanılıyor olsa da libido değerinin net bir sayısal ölçümü yoktur, dolayısıyla ansızın gelen ve kontrol etmekte zorlanılan cinsel arzular libidonun yükselmesi sonucu ortaya çıkar.

Libido veya cinsel arzu; psikolojik, biyolojik ve sosyolojik nedenlerin tümünü kapsar. İnsan vücudundaki cinsel arzu merkezi ise beyinde bulunan “hipotalamik” yapısı tarafından kontrol edilir. Bu yapı beynin diğer kısımlarıyla iletişim halindedir ve kişinin yaş almasına ya da vücudundaki hormonal değişikliklere göre aktifliği farklı seviyelerde olabilir. Erkeklerdeki hipotalamik yapısı kadınlara göre 2 kat daha büyüktür, bu nedenle genellikle erkeklerin cinsel isteği kadınlara kıyasla çok daha fazladır.

Libido cinsel hayata yön veren önemli bir faktördür ve pek çok farklı nedene bağlı olarak değiştiği için özellikle eşler arası iletişimi yakından etkiler. Genel olarak libidosu yüksek kişiler cinsel ilişkiye girme konusunda daha heveslidirler ve bu nedenle sık sık partner arayışına girer veya mastürbasyon yaparlar. Libidosu düşük kişiler içinse cinsel ilişki çok aranan bir durum değildir ve bu durum özellikle evli çiftlerin sorun yaşamasına neden olur.

Her bireydeki libido seviyesi bir diğerinden farklı olur. Kadın ve erkekte beyinde bulunan libido merkezi hemen hemen aynı yapıdadır ve benzer şekilde çalışır. Libido merkezinin uyarılmasıyla birlikte cinsel organdaki kan akış hızı artar ve erkek penisinde ereksiyon gerçekleşir. Cinsel hayatı yöneten libido, sağlık açısından oldukça önemlidir. Sağlıklı bir cinsel hayat vücuttaki stresi azaltır, fiziksel ve mental direnci artırır, kan akış hızını hızlandırır, uykuyu düzenler ve özgüveni yükseltir. Bu nedenle dengeli libido seviyelerine sahip olmak ve cinsel hayatı buna göre yönlendirmek sağlık açısından önerilen bir durumdur.

Libidonun sağladığı cinsel istek birçok neden sonucu oluşur, bunlardan en önemlisi kalıtsal faktörlerdir ve herkesteki libido oranı farklıdır. Bununla birlikte partnerler arası uyum veya uyumsuzluk da libido seviyesi üzerinde etkilidir. Çiftler arası iletişimin daha iyi olması ve çeşitli cinsel fanteziler libidoyu destekler niteliktedir. Bu nedenle libido seviyesi pek çok farklı sebebe bağlı olarak değişkenlik gösterebilir ve stres, dini baskılar, partnerler arası çatışma gibi olumsuz durumlardan kötü yönde etkilenir. Libido seviyesinin aşırı artması ise kontrol edilemeyen ereksiyon gibi sorunlar doğurabilir, nörolojik bir problemden kaynaklanabilir veya hormonal dengesizliklere neden olabilir.

Libido; kişinin yaşam alışkanlıkları, ilişkileri, sosyal yaşantısı ve psikolojik düşünce yapısı gibi parametrelerin tümünden etkilenir. Kimi zaman duygu durumunu kontrol eden dopamin ve serotonin gibi maddelerin artması da libidonun artışına neden olabilir. Kullanılan ilaçlar veya sinir sistemi sorunları libidoda kontrolsüz artış ortaya çıkarabilir. Normal seviyede bir libido yüksekliğinden farklı olarak, kişiye özellikle sosyal yaşantıda zorluk çıkaran aşırı libido artışı, altta yatan nedene uygun bir tedavi ile iyileştirilebilir.

• Kullanılan ilaçlardan kaynaklanan bir libido yüksekliği söz konusu ise alınan ilaçlar yeniden düzenlenir.
• Nörolojik problemlerin varlığında hastalığın tedavi edilmesi gerekir.
• Hormonal dengesizliklerin olduğu durumlarda hormon takviyeleri yapılabilir.
• Sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek, egzersiz yapmak ve stresten uzak durmak libidonun dengelenmesine yardımcı olabilir.

Artan libidonun aksine çok düşük seviyeli libido da önemli bir sorundur ve toplumda daha sık karşılaşılan bir durumdur. Libido kişiden kişiye farklılaşabildiğinden tanımlaması ve düşüklüğünü tespit etmesi oldukça zordur. En basit terimle kişinin eşine veya partnerine karşı duyduğu cinsel isteğin azalması şeklinde ifade edilebilir.

Libido düşüklüğü pek çok farklı nedenden kaynaklanabilir:

• Çiftler arası çatışma
• Stres
• Kişinin yetersiz hissetmesi
• Özgüven problemleri
• Dini ve toplumsal baskılar
• Fiziksel hastalıklar
• Mental problemler
• Yoğun çalışma temposu
• Kullanılan ilaçlar
• Kimi tansiyon ve kanser ilaçları
• Hormonal değişiklikler (Özellikle testosteron, östrojen ve progesteron değişiklikleri)
• Sigara kullanımı
• Tiroid hastalıkları
• Diyabet ve hipertansiyon

Libido düşüklüğü özellikle eşler arasında çatışmalara neden olabilir ve ilişkilerin bitmesine yol açabilir. Erkeklerde kendini yetersiz hissetme ve sertleşme problemi gibi ek problemler doğurabilir. Bu nedenle libido düşüklüğünün tedavi edilmesi, kişinin kendini daha iyi ve rahat hissetmesini sağlar.

Libido düşüklüğünü tedavi edebilmek için öncelikle soruna neden olan temel kaynağı bulmak gerekir. Eğer sosyal ve dini baskılar veya kişinin psikolojik olarak kendini suçlu hissetmesi gibi durumlardan kaynaklanan bir düşme varsa, sorunun öncelikle psikolojik olarak ele alınması gerekir. Kişinin yaşadığı stres ve kaygı gibi unsurların düzeltilmesiyle birlikte problem de ortadan kaldırılır. Benzer şekilde kullanılan ilaçlar veya hormonal düzeyde yaşanan değişiklikler nedeniyle gelişen libido düşüklüğü de bu faktörlerin elenmesi sonucu giderilebilir.

Ancak bunlar dışında kişi genel olarak cinsel arzu seviyesinde düşme hissedebilir ve bu durumda libidoyu doğal yollardan artırmak için çeşitli önerileri uygulayabilir. Genellikle şu tip yöntemler düşen libidonun artırılmasında etkilidir:

• Düzenli egzersiz yapmak
• Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmak
• Alkol ve sigaradan uzak durmak
• Stres ile mücadele etmek
• Kaliteli ve yeterli uyku uyumak
• Fazla kilolardan kurtulmak ve ideal kiloya sahip olmak
• Partner ile daha fazla vakit geçirmek
• Cinsel arzuyu artırmaya yönelik bir düzenleme yapmak (yatak odası değişiklikleri, partner ile birlikte kaliteli vakit geçirme gibi)

Doğa yürüyüşlerine çıkmak ve belirli bir hobi edinmek gibi genel olarak kendini iyi hissetmeye yarayan her şey libidonun dengelenmesine yardımcı olur. Bu nedenle altta bir sağlık probleminin yatmadığı durumlarda kişinin öncelikle kendisiyle ve yaşadığı hayatla barışık bir yaklaşım edinmesi gerekir. Ek olarak partnerler arası uyum ve iletişim de libido seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olur.