Sifiliz (Frengi)

Frengi, Tıp Dilinde Sifiliz cinsel yolla bulaşan hastalıklardan bir tanesidir. Şüpheli birisiyle cinsel temas olduktan sonra yaklaşık 3 hafta süre geçer ve belirtilerini göstermeye başlar.

Sifilizin 3 tip lezyonu vardır. Bunlardan bir tanesi ‘Şankır Dönemi’ dediğimiz. Sifiliz bulaştıktan yaklaşık 3 ila 7 haftadan sonra ortaya çıkan belirtilerdir.

Ciltte genital organlarda kırmızı ağrısız şankır dediğimiz lezyonlar ortaya çıkar. Bu lezyonlardan sifiliz olduğunu tahmin edebiliriz. Fakat kesin tanı koyamayız.

Bunun için laboratuvara birtakım örnekler göndermek gerekir. İkinci dönemi ise sifilizin artık sistemik belirtilerin olduğu dönemdir. Bu dönemde yaklaşık 3-7 hafta sonra grip gibi belirtileri görülmeye başlar.

Boğaz ağrısı, ateş, kas ağrısı gibi birtakım belirtiler görülür. Üçüncü dönem ise sifiliz tedavi edilmezse 3 ila 7 yıl sonra görülen komplikasyonlardır. Buna da biz gomlu sifiliz diyoruz.

Gomlu sifilizde çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Eğer bu cildi ve kemikleri tuttuysa tümör gibi kendini gösterebilir.

Eğer sinir sistemini tuttuysa felçlere ve beyinde birtakım fonksiyon bozukluklarına neden olarak hastanın bilincinin bile kaybolmasına neden olabilir.

Gomlu sifilizin üçüncü şekli ise vasküler sifiliz dediğimiz damarları tutan sifilizdir.

Özellikle aort dediğimiz büyük damarı tutaraktan orada birtakım lezyonlara neden olabilir ve ciddi sorunlara neden olabilir.

Sonuç olarak sifiliz cinsel yolla bulaşan çok ciddi sonuçlar doğurarabilen önemli bir hastalıktır.

Sifiliz cinsel yolla bulaştıktan sonra çoğalması için kuluçka süresi dediğimiz yaklaşık 3 haftalık bir süre geçtikten sonra genital organların cildinde düzgün kenarlı, kırmızı ağrısız şankır dediğimiz lezyonlarla kendini gösterir.

Daha sonra tedavi edilmese bile kendiliğinden lezyonlar iyileşir ancak tedavisi gerçekleşmezse ileriki dönemlerde başka hastalıkları da taklit ederek sinir sistemi, büyük damarlar gibi sistemlerde ciddi sonuçlar doğurur. Sifilizin 3 dönemi vardır

1. Şankır dönemi; hastalık kapıldıktan 3 hafta sonra penis ya da vajina gibi genital organların cildinde kızarık, ağrısız düzgün kenarlı lezyonlar belirir. Bazen ağrılı da olabilir. Tedavi edilmezse bile kendiliğinden geçebilir ancak ileriki dönemde diğer dönemleriyle kendini gsterir.
2. İlk dönemden yaklaşık 7-10 hafta sonra kendisini grip benzeri belirtilerle gösterir. Yani gribi taklit edebilir. Bu dönemde halsizlik, boğaz ağrısı, kas ağrısı ve ateş olur. Bu dönemde de tedavi edilmezse kendiliğinden geçebilir ancak uykuya yatar ve 3. dönem olarak kendini gösterir.
3. Sistemik sifiliz dönemi olup başlangıçtan 3-15 yıl sonra ortaya çıkar ve kendisini 3 şekilde gösterir a) Gomlu sifiliz; ciltte, kemiklerde ve iç organlarda gom adını verdiğimiz tümör benzeri yapılar oluşur. Yani tümörü taklit edebilir b) Nörosifiliz; sinir sistemini tutarak demans, felç, his kusuru ve göz bozuklukları oluşturabilir. c) Vasküler sifiliz; aorta gibi büyük damarları etkileyerek anevriama dediğimiz duruma neden olur ve ölümle sonuçlanabilir.

Ayrıca sifili hamilelikte mevcut olursa yeni doğanda ciddi sonuçlar doğurabilir, ölümlere neden olabilir.

Sfiliz teşhisi öncelikle klinik olarak şüphelendikten sonra lezyondan ve kandan alınan örneklerden laboratuvara gönderilir ve alınan sonuca göre sfiliz tanısı konulur.

Öncelikle sifiliz hastalığına yakalanmamak gerekir. Bunun içinde cinsel temasla bulaşan hastalıklardan kaçınmak gerekir. Eğer cinsel temas olacaksa bile mutlaka kondom kullanmayı ihmal etmemek gerekir.

Eğer yakalanmışsak bunun dönemleri vardır. Birinci dönemde ise önce sifilize etkili olan penisilin grubu antibiyotik tedavisi verilir.

Daha sonra eğer diğer dönemler oluşmuşsa özellikle sifiliz komplikasyonları oluşmuşsa sinir sitemini, damar sistemini, cildi veya kemikleri tutmuşsa buna yönelik cerrahi tedavi gerekebilir.

Sonuç olarak tedavi de önce yakalanmamak gerekir eğer yakalanılmışsa erken dönemde antibiyotik tedavisi gerekir.

Eğer uzak komplikasyonlar oluşmuşsa beyin, damarlar, cilt, kemik gibi cerrahi tedavi ile o gomların, lezyonların çıkartılması gerekebilir.