Böbrek Kanseri Nedir? Böbrek Kanseri Belirtisi, Tanısı ve Tedavisi

Böbrek kanseri tanımını yapmadan önce böbrek nedir ona bir bakalım.

Böbrekler bel bölgesinin her iki tarafında karnın arka kısmında yaklaşık 150-200 gram ağırlığında, 10-12 cm uzunluğunda fasulye şeklinde olan organlarımızdır.

Normal bir insanda sağlı sollu iki adet bulunur ve en önemli görevi kanda biriken zararlı maddeleri vücudumuzdan uzaklaştırmaktır.

Kalpten pompalanan kanın yaklaşık %20’si böbreklerden geçer bu da yaklaşık 1500 litre kanın süzme işlemini gerçekleştirmek demektir.

Böbreklerden birinde problem olduğunda veya hastalık nedeniyle alındığında diğer böbreğimiz hayatımızın devamı için yeterlidir. Ancak iki böbreğimizin yetmezliğinde ya da hastalık nedeniyle alındığında diyaliz olmaz ise yaşam mümkün değildir.

Hayatımızın idamesi için bu kadar önemli bir organın kanseri de oluşmaktadır.

Böbrek kanseri böbrek hücrelerinin mutasyonu sonucu anormal kontrol dışı çoğalmasına bağlı olarak gelişir ve sonra kan yoluyla başka organ ve sistemlere giderek orada da kontrolsüz çoğalır ve metastaz yaptığı yerleri istila ederek görev yapamaz hale getirmektedir.

Böbrek kanseri başlangıçta hiçbir belirti vermeyebilir ve birçoğu başka bir nedenle yapılan ultrasonografi tetkiklerinde rastlantısal olarak tespit edilir.

Belirti verdiğinde kanser böbreğin idrar süzülen kısmına ulaşmış ya da akciğer kemik gibi organlara yayılmış anlamına gelebilir.

En sık görülen belirti idrarda kanamanın mikroskobik ya da gözle görülmesidir. Kanser çok büyümüşse bası belirtilerine bağlı olarak şiddetli yan ağrısı, kanamaya bağlı kansızlık, ateş gibi durumlar olabilir.

Böbrek kanseri teşhisi açısından böbreğin olduğu taraflarda şişlik görülebilir. Akciğer tutulumunda öksürük balgamdan kan gelmesi gibi durumlar olabilir.

Ayrıca kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik, böbrek yetmezliği, kemik tutulumuna bağlı kemik ağrıları meydana gelebilir.

En önemli uyarıcı belirti idrarda kanamadır ve idrarda kanama görülürse mutlaka ileri tetkik için bir üroloji uzmanına başvurulması hayatidir, önemlidir.

Böbrek kanserleri tüm kanserlerin yaklaşık %2-3’ünü oluşturmaktadır. Batı ülkelerinde daha sıktır. Son 20 yılda görülme sıklığı %2 artış göstermiştir ve bu artış diyet ve çevresel faktörlere bağlanmaktadır.

Hastalık en sık 40 yaş ve üstünde görülmekle birlikte 15 yaş üstü herhangi bir yaşta nadir de olsa görülebilmektedir.

Ancak 60-70 yaş aralığında sıçrama yapmaktadır. Erkeklerde kadınlara göre 1.5-2 kat fazla görülmektedir.

Sigara, hipertansiyon ve obezite en önemli 3 risk faktörüdür. İlave olarak kurşun sanayinde çalışanlarda, trikloretilen, metal, lastik baskı endüstrileri gibi mesleksel maruziyetlerde, asbest ve kadmiyum maruziyetlerinde, radyasyon maruziyetler de böbrek kanseri gelişme riski daha yüksektir.

Böbrek kanseri tanısı %70 oranda rastlantısal olarak konulur. Bu şekilde konulan teşhislerin çoğunluğu erken dönemdedir ve tedavisi daha kolay ve kesindir.

Geri kalanların teşhisi ise idrarda kanama aşırı kilo kaybı, o taraf karında kitle olması, kansızlık gibi durumlarda yapılan tahliller sonucu konulur ve bu durumda hastalık daha ilerlemiş vaziyettedir ve tedavisi daha zordur.

İlk teşhis aracı ultrasonografi ve sonrasında bunu doğrulamak için MRI ya da Bilgisayarlı Tomografi yapılır. Başka organlara yayılım olup olmadığını araştırmak için PET-BT, Kemik sintigrafisi yapılabilmektedir.

Böbrek kanseri kanserli dokunun böbrekte işgal ettiği büyüklüğe ve yayıldığı organlara göre yapılmaktadır. Temelde 4 evredir.

Birinci evrede kanserin çapı 4 cm den küçük ve böbreğin içindedir ve hiçbir yayılımı yoktur.

İkinci evrede kanser 4-7 cm arasında böbreğin içindedir ve yayılımı yoktur.

Üçüncü evrede kanser 7 cm nin üzerinde ve böbreğin büyük damarlarına yayılmıştır.

Dördüncü evrede ise kanser böbrek dışına, lenf bezlerine, akciğer ve diğer organlara yayılmıştır.

Böbrek kanserinin kesin tedavisi cerrahi yöntemler olduğunu daha önce de belirtmiştim. Tüm evrelerde ameliyat gerçekleştirilebilir fakat kesin çözüm almak birinci evrede en başarılı iken dördüncü evrede mümkün değildir.

Birinci ve ikinci evrede sadece kanserli kısım ile birlikte az bir böbrek dokusu alınarak böbrek koruyucu cerrahi yapabiliyoruz. Sonuçlar oldukça yüz güldürücü olmaktadır.

Parsiyel nefrektomi dediğimiz bu cerrahi işlemi açık laparoskopik ya da robotik olarak yapabilmekteyiz. Üçüncü evrede ise maalesef böbreği feda etmek gerekiyor, yani radikal nefrektomi operasyonunu yapıyoruz. Tüm o taraf böbreğin alındığı bu ameliyatı gene açık ve laparoskopik olarak yapabilmekteyiz.

Dördüncü evrede kanama riski ve tümör azaltılması için böbreği ve kanserli dokuyu alıyoruz. Dördüncü evrede hastalar kemoterapi almalıdır. Ancak tedavi yanıtı maalesef iyi olmamaktadır.

Böbrek kanseri tedavisi yapılabiliyor ise cerrahidir. Ancak hasta gerek yaşından gerekse ek hastalıklarından dolayı ameliyatı kaldıramayacak durumda ya da tek böbrekli ve kanseri 4 cm den küçük ise kriyoterapi, termoterapi, ultrasonik tedaviler, çeşitli ablasyon tedavileri yapılabilmektedir.

Ayrıca kanserin tüm vücudu tuttuğu durumlarda hedefe yönelik ilaç tedavileri yani kemoterapi uygulanabilmektedir.

Evre 1-3 arasında kanserin tipine bağlı olarak 6 ayda bir 2 yıl süreyle Akciğer ve karnın MRI ‘ı ya da tomografisi yapılması gerekiyor.

İki yıldan sonra gene kanserin tipine bağlı olarak değişmekle birlikte yıllık kontroller gereklidir. Ayrıca kontrollerde kan ve idrar analizleri de yapılması gerekmektedir.

Böbrek kanseri obez olanlarda daha yüksek ve önemli bir risk faktörüdür.

Ancak elbette obez olmayanlarda da görülebilmektedir. Spor ve egzersizin obezite gelişimini engelleyeceği mantığından hareketle böbrek kanseri gelişimi açısından en önemli 3 faktörden birisini ortadan kaldırmış olacağız.

Bir de üstüne sigara içilmez ya da bırakılır ise önemli risk faktörleri ortadan kalktığı için daha az kanser olacağız.

Bütün kanserlerde olduğu gibi böbrek kanserinde de genetik faktörler önemlidir. Yaklaşık %10’ u genetik faktörlere bağlıdır.

Erken yaşta olması, bir böbrekte birden fazla kanser olması, iki böbrekte birden kanser olması, pankreas beyin gibi diğer organlarda da kanser olması böbrek kanserinin genetik olabileceğinin en önemli işaretleridir.