Holep Cerrahisi Nedir? Holep Cerrahisi Ne İşe Yarar?

Holmium Laser Enucleation Of The Prostate kelimelerinin kısaltılmış halini temsil eden HOLEP cerrahisi iyi huylu prostat büyümesi (BPH) ve buna bağlı idrar yapamama ya da idrar yapmada zorlanma durumlarında prostatın kapsül kısmı bırakılarak tıkayıcı kısmının alınması işlemidir.

Diğer yöntemlerle kıyaslandığında prostatın tıkayıcı kısmının açık cerrahi ile alınması işlemine benzer.

Tıkayıcı olan ve iyi huylu olarak büyüyen tüm prostat dokusu alındığı için ve kaplı olarak holmium lazerle kesildiği için oldukça başarılı bir yöntemdir.

Açık cerrahiye göre en önemli avantajı idrar yolundan girilip dışarıda herhangi bir kesi izinin olmaması ve açık cerrahi ile benzer başarılı sonucun olmasıdır.

Holmium lazer sistemi hem kesici hem de yakıcı özelliğe sahiptir. Kesme işini atılımlı lazer özelliğiyle yapar.

2, 1 mikronluk ışık atımı ardışık olarak gerçekleşir ve bir matkap gibi dokuyu keser. Düşük wattlar taş kırmada kullanılırken yüksek wattlar dokuları kesmek için kullanılır.

Son yıllarda iyi huylu prostat büyümesinde prostatın tıkayıcı kısmının alınması için giderek yaygınlaşan oranda kullanılmaktadır.

Rezektoskop dediğimiz optik sistemi yani kamerası olan bir cihazla idrar dış kanalından girilir, prostata ve sonra idrar kesesine ulaşılır.

Kamera sistemi ile mesane (idrar kesesi) ve prostatın sağ sol ve orta tıkayıcı kısımları gözlemlendikten sonra prostatın kapsülü bırakılarak tıkayıcı kısımları HOLEP yöntemiyle bir bütün olarak kesilip idrar kesesine atılır.

Sonra morsallatör dediğimiz bir cihazla gene idrar yolundan kesilen bu prostat dokuları temizlenir.

İyice kanama kontrolü yapıldıktan sonra sonda yerleştirilerek işlem sonlandırılır.

Açık prostat ameliyatında prostatın tıkayıcı kısmı göbekaltı yapılan cerrahi bir kesiyle idrar kesesine girilip oradan çıkartılır.

Klasik TUR ameliyatlarında ve diğer lazer yöntemlerinde (green light, Red Light gibi) prostatın tıkayıcı kısımları dış idrar yolundan girilerek küçük parçalar halinde çıkartılır ve geridi tıkayıcı doku kalma ihtimali yüksektir.

Özellikle büyük prostatlarda rezidü (artık) doku kalma riski yüksektir ve bu da yeniden prostatta tıkanıklığa neden olur.

HOLEP yönteminin en önemli avantajı artık doku kalmaması ve tekrarlama riskinin çok düşük olmasıdır.

Açık cerrahi ile aynı işlemin yapılmasına rağmen dışarıda herhangi bir kesi izinin olması ayrıca önemli bir avantajıdır.

Bunun yanında kanama riski çok düşüktür. Kesilen alanda yüksek ısı etkisinin olmaması nedeniyle sertleşme bozukluğuna yol açmama bakımından çok önemlidir.

Sonuç olarak HOLEP cerrahisi iyi huylu prostat büyümesi(BPH) ne bağlı idrar yolu tıkanıklıklarında yaygınlığı giderek artan şekilde kullanılan etkili ve başarılı bir yöntemdir.

Erkeklerde ereksiyonu sağlayan sinirlerin prostat etrafından geçmesi, prostat ameliyatları sırasında bu sinirlerin zarar görmesine neden olabilir. Fakat HoLEP yöntemi ile yapılan operasyonlarda söz konusu sinirlerin zarar görmesi gibi bir ihtimal bulunmaz. HoLEP yönteminde elektrik enerjisi 0,4 mm kadar etki eder ve bu da elektrik enerjisinin sinirlerin oldukça üstünde kalması demektir.

Burada yaşanabilecek olan sorunlar geri boşalma (retrograd ejakülasyon) ya da boşalamama gibi sorunlardır. Böyle durumlarda prostat dokusu tamamen temizlenir ve burası boşalır. Dolayısıyla orgazm sırasında meni mesaneye kaçar ve idrar ile atılır. Bu durum sağlık açısından bir sakınca yaratmaz ve sertleşmeyi olumsuz etkilemez. Dolayısıyla hastalar cinsel hayatlarını sürdürebilir. Deneyimli olmayan cerrahlar tarafından gerçekleştirilen operasyonlarda sertleşmeyi sağlayan sinirlerin zarar görmesi muhtemeldir. Bu yüzden uzman ve deneyimli cerrah seçimi büyük önem taşır.

HoLEP operasyonlarında süre prostat büyüklüğüne göre değişkenlik gösterir. İşlem bazı hastalar 1 saat, bazı hastalarda ise 3 saat sürer. HoLEP sonrası hastaların kontrol amacıyla 1 gün hastanede kalması ve ertesi gün taburcu edilmesi önerilir. Fakat ek hastalıkları bulunan ya da yaşı ilerlemiş olan hastaların hastanede kalış süresi birkaç gün daha uzayabilir. eğer hastalara sonda uygulaması yapıldıysa, ertesi gün sonda alınır. Fakat kan sulandırıcı ilaçlar kullanan ya da idrar borusunda darlık bulunan hastaların sondaları birkaç gün fazladan kalabilir.

Hastalar taburcu edildikten sonra ilk kontrol genellikle 3. ya da 4. haftada olur. Hastalar yanma ya da enfeksiyon gibi şikayetler yaşıyorsa, bu durumda bu sorunların giderilmesi için uygun ilaç tedavisine başlanır. İlaç tedavisinden sonra hastaların şikayetleri sona erdiyse, sonraki kontroller 3. ayda, 6. ayda ve 12. ayda gerçekleştirilir. Devam eden yıllarda herhangi bir şikayet olmaması durumunda kontrole gitmek gerekli değildir. Hastaların normal hayatlarına dönüş süresi genellikle 2 ila 3 ay sürer. Operasyon sonrası ilk ay bol lifli gıdalar tüketilmesi, asitli ve baharatlı içecek ve yiyeceklerden uzak durması önerilir. Cinsel hayata başlamak içinse 6 hafta kadar beklemek gerekir.

Hastalara sağlamış olduğu avantajlar, HoLEP tedavisini iyi huylu prostat büyümesinde en çok tercih edilen tedavi yöntemi haline getirdi. En temel avantaj prostat boyutundan bağımsız olarak uygulanabilmesidir. Ayrıca HoLEP tedavisinden sonra prostat büyümesinin tekrar etmesi de son derece küçük bir ihtimaldir. Kanama oranı minimum seviyededir ve bu yüzden kan nakli gereksizdir. İyileşme süreci son derece hızlı olan HoLEP tedavisinde hastaların elde edebileceği diğer avantajlar şunlardır:

• Prostat büyümesinin ileri seviyede olduğu durumlarda bile herhangi bir kesi yapılmadan HoLEP uygulanabilir,
• İkinci bir operasyon gerekliliği doğma ihtimali neredeyse sıfırdır,
• Cinsel fonksiyonlar zarar görmez,
• Kan sulandırıcı ilaç kullanılması durumunda bile HoLEP uygulanmasında sakınca yoktur,
• Hastanede kalış süresi yalnızca birkaç gündür,
• Sonda alındıktan sonra idrar yaparken yanma yaşanmaz,
• Normal hayata dönüş süresi oldukça kısadır.

Tüm bu avantajların sorunsuz bir şekilde elde edilebilmesi için operasyonun uzman ve alanında deneyimli bir cerrah tarafından gerçekleştirilmesi gerekir.

HoLEP ameliyatı hem genel hem de spinal anestezi ile uygulanabilir. Operasyon kamera ile penisin dış idrar kanalından girerek yapılır. Prostat dokusuna müdahale sırasında ilk olarak büyümüş prostat dokusu ve kapsülün sınır noktaları kesilir. Bu kesim işlemi sırasında doku içerisindeki damarların tamamı lazer ile mühürlenir ve bu mühürleme işlemi sonrasında kanama çok az şekilde gerçekleşir.

Açık cerrahi yöntemi ile yapılan iyi huylu prostat büyümesi ameliyatlarında kanama genellikle çok fazladır. Çünkü prostat dokusu çok kanlanan bir organdır. Açık operasyonlarda ve TURP gibi ameliyatlarda kanama riski oldukça fazladır. Bu yüzden operasyon önce kan hazırlığı yapılarak kanama durumunda hastaya kan transfüzyonu yapılır. Fakat HoLEP yönteminde böyle bir durum söz konusu değildir. Bu yöntemde kullanılan lazer teknolojisi kanama yaratmaz ya da çok az kanama görülür. Bu yüzden operasyon öncesinde herhangi bir kan hazırlığı yapılması gerekmez.

Özellikle açık prostat ameliyatlarından sonra bazı hastalar idrar kaçırma gibi sorunlar yaşayabilir. Bu durum genellikle idrarı tutan kapakçıkların operasyon sırasında zarar görmesinden kaynaklanır. Fakat HoLEP operasyonu sırasında bu kapakçıkların zarar görme ihtimali son derece düşüktür. Çünkü HoLEP operasyonu sırasında kullanılan lazer sadece 0,4 mm derinliğe kadar etki eder. Bu yüzden operasyondan sonraki dönemde idrar kaçırma gibi problemler görülse bile, bu problemler zaman içerisinde kendiliğinden düzelir. İdrar kaçırma şikayetinin görülme ihtimali büyük prostat dokularının çıkarıldığı durumlarda daha yüksektir. Fakat uzman ve deneyimli cerrahlar tarafından dikkatli şekilde gerçekleştirilen operasyonlardan sonra idrar kaçırma şikayenin görülme ihtimali yok denecek kadar azdır.

İyi huylu prostat tedavisinde kullanılan en eski yöntem açık prostat ameliyatıdır. Prostatın çok büyük olduğu durumlarda tercih edilen bu operasyonda idrar kanalına bası yapan prostat adenomu çıkarılır. Eğer bu operasyon dikkatli ve iyi bir şekilde yapılırsa adenomun tamamının çıkarılması mümkün olur ve prostat büyümesi tekrarlamaz. Eğer prostat ameliyatı iyi bir şekilde yapılmaz ve içeride bir parça bırakılmışsa, prostat büyümesinin tekrarlama ihtimali her zaman var demektir.

TUR ya da TUR-P gibi operasyonlarda prostat adenomunun çıkarılması için idrar kanalından girilir ve operasyon kapalı olarak gerçekleştirilir. Prostat dokusunun çok büyük olduğu durumlarda TUR tekniği prostat dokusunun tamamının çıkarılmasına imkan vermez. Bu yüzden prostat büyümesinin tekrarlaması ihtimali her zaman vardır ve ilerleyen dönemde ikinci bir ameliyat yapılması gerekebilir. HoLEP yönteminde ise prostat dokusunun prostatı saran zar olan prostat kapsülünden ayrılarak tamamen çıkarılması söz konusudur. Bu yüzden prostat büyümesinin nüks etme ihtimali ortadan kaldırılmış olur.

Hem HoLep hem de ThuLEP lazerle yapılan iki farklı operasyondur. ThuLEP ameliyatında Thulium lazer kullanılırken, HoLEP ameliyatında ise Holmium lazer kullanılır. İki işlemde de prostat adenomun dış kısımda bulunan kapsülden ayrıştırılması ve çıkarılması söz konusudur. Holmium lazer uygulaması bundan 20 yıl önce iyi huylu prostat büyümesi tedavisinde kullanılmaya başlamış, Thulium lazer ise ilk kez 2010 yılında kullanılmıştır. HoLEP tedavisinde lazer 0.4 mm derinliğe kadar ulaşırken, ThuLEP tedavisinde ise 0.25 mm derinliğe ulaşılır.

Thulium lazerin kesici özelliği Holmium lazere oranla daha etkili olsa bile, bu iki yöntemin birbirine olan kanıtlanmış bir üstünlüğü bulunmaz. Thulium lazer dokuda kömürleşme yaratarak kanamayı azaltırken, Holmium lazer ise uzun dalga boyları ile patlayıcı atımlar yapar ve kapsül ile prostat dokusunun birbirinden ayrılmasını sağlar. ThuLEP ameliyatında operasyon süresi HoLEP ameliyatından 7-8 dakika daha kısadır. Fakat operasyon sonrası elde edilen sonuçlar arasında hiçbir farklılık bulunmaz.