Endoüroloji, modern teknolojinin kullanıldığı tıbbi girişimlerdendir. Yaklaşık 1 cm boyutlu minimal kesilerle prostat ve böbrek hastalıkları gibi çeşitli problemlerin ortadan kaldırılmasını sağlayan endoüroloji, derin kesi yapma gereksinimi olmadan sorunlu bölgeye ulaşılmasına yardımcı olur. Böylece son derece hızlı bir iyileşme ve tedavi avantajı sağlar. Kullanım alanına göre ise pek çok farklı çeşide ayrılır.
Endoüroloji (Endoskopik Üroloji) Nedir?
Endoüroloji; diğer adıyla “endoskopik üroloji” olarak bilinen, ameliyat sırasında endoskopik ve laparoskopik yöntemlerin bir arada kullanılması ile gerçekleşen bir uzmanlık alanıdır. Özellikle böbrek taşları, mesane, üreter ve üretra gibi alanlar endoüroloji ile müdahale edilen birincil bölgelerdir. Çeşitli problemlerin açık cerrahiye gereksinim duymadan, doğal vücut boşluklarından içeri girilerek tedavi edilmesini sağlar. Böylece hem tedavideki komplikasyon ihtimalini düşürür, hem de hasta için konforlu bir iyileşme dönemi sunar. Kamera, aydınlatma sistemi ve işleme uygun özel ekipmanlarla uygulanan endoüroloji pek çok hastalığın tedavisinde kullanılabilir.

Endoüroloji Nasıl Yapılır?
Endoüroloji genel anestezi altında uygulanan bir işlemdir ve çeşitli ekipmanların vücut boşluklarından vücuda girmesi ile gerçekleştirilir. Bu ekipmanlar oldukça ince boyutlu kamera, aydınlatma sistemi ve işleme özel cihazlardır. Ucunda kamera bulunan özel aletler ameliyathanedeki monitöre anlık görüntü aktarır ve bu sayede uzman problemli bölgeye ekipmanlar ile müdahale edebilir.
Endoskopik aletlerin vücuda girişi doğal boşluklardan gerçekleşir. Örneğin; mideye endoskopisi için ağız, bağırsak incelemesi için ise anüs gibi doğal boşluklar kullanılır. Bununla birlikte kimi zaman deri üzerinden minik kesiler yapılarak aletlerin organa ulaşması da tercih edilebilir. İşlem sonunda hastadaki problem derin ve büyük kesilere gerek kalmadan tedavi edilir. Açık ameliyata göre çok daha kısa süren ve ürolojik problemleri ortadan kaldırmayı hedefleyen endoürolojik işlemlerde komplikasyon oranı düşük, hasta iyileşme hızı ise yüksektir.
Endoüroloji Kullanım Alanları
Ürolojide kullanılan endoskopik yöntemler böbrek, mesane, üreter ve prostat sorunlarını gidermeyi amaçlar. Çok ince ve kameralı cihazlarla idrar yollarındaki darlık, taş ve tümör gibi sorunları tedavi eden endoüroloji, prostat büyümesi için de en ideal tedavilerdendir. Endoürolojik teknikler, etkili bir tanılama yöntemi olabileceği gibi tedavi amacıyla da kullanılabilir ve hastanın genel kesiye gereksinim olmadan iyileştirilmesine yardımcı olur. Ürolojideki kullanım alanları ise şu şekilde sıralanabilir:
Üretra Darlığı
Üretra, mesanenin vücut dışına bağlandığı tüp şeklinde bir organdır ve çeşitli nedenlerden kaynaklanarak üretrada darlık meydana gelebilir. Yanlış sonda takımı, başarısız ameliyat geçmişi, yüksekten düşme ve trafik kazası gibi pek çok faktör üretrada daralmalar meydana getirebilir. Üretra darlığındaki birincil tedavi seçenekleri arasında endoürolojik teknikler yer alır. Endoskopik aletler yardımı ile gerçekleştirilen “internal üretrotomi” işlemi sırasında darlığın kesilerek açılması sağlanır ve hastanın kısa sürede normale dönmesi hedeflenir.
Mesane Taşları
Mesanede oluşan taşlar genellikle mesane içindeki idrarın tam boşaltılamaması veya böbrekten düşen taşların mesanede takılı kalması nedeniyle gözlenir. Mesane taşlarının tedavisinde modern bir teknik olan endoskopik “sistolitotomi” yöntemi kullanılabilir. Bu işlem sırasında vücut içine taş kırmaya yarayan özel aletler ve kameralı ekipmanlar gönderilir. Taşların kırılmasından sonra aletler vücut dışına alınır ve işlem sonlandırılır.
Üreter ve Böbrek Taşları
İdrar yollarındaki taşların tedavisi için de endoürolojik yöntemler tercih edilir. Özel geliştirilmiş ekipmanlar yardımı ile uygulanan işlemler taşın yer aldığı bölgeye göre planlanır. Üreterlerdeki taşların tedavisinde “üreteroskopi” işlemi yapılır ve bu sayede taşların büyük kesiye gereksinim duymadan kırılması sağlanır. Fiber optik kablolar, ışık ve çeşitli ekipmanlar kullanılarak gerçekleştirilen üreteroskopi işleminin iki çeşidi bulunur:
- Rijid URS; ince, uzun ve esneme özelliği olan bir enstrüman yardımı ile gerçekleştirilir. Kullanımı kolay olan bu ekipman üreterin alt kısmındaki taşların tedavisi için idealdir fakat böbrek bölgesinde de tercih edilebilir.
- Flexible URS; genellikle mide endoskopisinde kullanılan oldukça ince yapılı bir ekipmandır ve üreterin üst bölümündeki böbrek hastalıkları için idealdir. Eğilip bükülebilen bir cihaz olduğundan böbreğin en ücra köşelerine erişme imkanı tanıyarak çeşitli hastalıkların tedavi edilmesini sağlar.
Üst Üriner Sistem Tümörleri
Böbrek ve üreter içindeki mukoza yapı olarak mesane içindeki mukoza ile benzerlik gösterir. Bu nedenle üst üriner sistem içinde kanserojen tümörler gelişebilir ve metastaz yaparak diğer organlara hızla yayılabilir. Bu tip tümörlerin tedavisi için kanserojen yapının vücut dışına çıkarılması gerekir ancak öncelikle doğru tanıyı koyabilmek için bölgeden biyopsi alınmalıdır. Bu aşamada kullanılan endoürolojik yöntemler hem tanı koymaya yardımcı olur, hem de etkili bir tedavi geliştirilmesini sağlar. Kimi durumlarda tümörlü yapının tamamen vücut dışına alınmasında kullanılabilir ve tümörden temizlenen bölgeye iyileştirici ilaç uygulanması için tercih edilebilir.
Mesane Kanseri
Mesane kanseri tedavisindeki öncelikli işlem, tespit edilen tümör yapılarının kesilerek vücut dışına alınmasıdır ve bu işlem için endoürolojik teknikler sıklıkla tercih edilir. “TUR-mesane” adı verilen operasyon sırasında gerekli ekipmanlar minik kesiler ve doğal vücut boşlukları yolu ile içeri gönderilir, tümörlü yapıdan parçalar alınır ve patolojiye gönderilir. Bu tip tümörlerin düzenli aralıklarla kontrol edilmesi gerekir, eğer invaziv tümör tespit edilirse yapı tamamen dışarı çıkarılır.
Endoürolojik yöntemler, komplikasyon riskini düşüren ve iyileşme sürecini hızlandıran işlemlerdir. Bu nedenle ürolojik hastalıkların tedavisinde sıklıkla kullanılır. Uzman hekim kontrolünde uygulanan işlemlerin başarı oranı da yüksek olur ve hastalığın nüksetme ihtimali azalır.