Testis, tıpkı diğer organlar gibi çeşitli sağlık riskleri barındıran ve iyi bakılmadığında çeşitli travmalara neden olan bir erkeklik organıdır.
Kalıtsal ve çevresel faktörlere bağlı olarak testis sağlığı olumsuz şekilde etkilenebilir ve enfeksiyon, kanser, kısırlık gibi ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bu nedenle testis sağlığının korunması ve kanallarda tıkanıklığa yol açacak durumlardan kaçınılması önemlidir.
Testis Sağlığı Neden Önemlidir?
Testis, penisin iki yanında bulunan ve sperm üretimi, testosteron hormonu salgılaması gibi görevleri olan bir erkeklik organıdır. Vurma, çarpma ve darbelere karşı oldukça hassas olan testislerde; beslenme alışkanlıkları, yaşam kalitesi ve kirli hava solumak gibi pek çok etmen sağlık açısından risk teşkil eder.
İçi kanal yapılardan oluşan testislerin sağlığı iyi korunmazsa, bu kanallarda tıkanma meydana gelebilir ve kısırlığa kadar varan geri dönüşü olmayan problemler ortaya çıkabilir.
Dolayısıyla testis sağlığını korumak ve bu gibi rahatsız edici durumların önüne geçmek için en baştan gerekli önlemleri almak gerekir.
Testis Sağlığı Nasıl Korunur?
Testis sağlığını riske atacak sorunların ortaya çıkmasını önlemek için bazı basit konulara dikkat etmeniz önerilir. Testis sağlığını korumada etkili olan adımlar ise şu şekilde sıralanabilir:
Düzenli Aralıklarla Testis Muayenesi Olmak:
Testislerde yaşanan en riskli hastalıklardan biri testis kanseri, yani tümörleridir. Bu durum oldukça nadir gelişse de, erken tanı tedavide büyük önem taşır. Bu nedenle belirli aralıklarla testis muayenesine gitmek, herhangi bir sorun gelişmişse bunu erkenden öğrenmenizi sağlar.
Önerilen testis muayene aralığı ise 1 aydır, bu süre zarfında testislerde meydana gelen diğer anormal durumları da tespit etmek mümkün olur. Ek olarak evde kontrol yöntemlerinin öğrenilmesi ve deri yüzeyinin kontrol edilmesi de önerilir.
Bu sayede testis üzerinde oluşan nodüllerden kaynaklanan problemleri erken dönemde tespit etmek ve gerekli yardımı almak daha kolay olur.
Testisleri Travmalardan Korumak:
Testisler darbeye açık organlardır, bu nedenle onları çevresel faktörlere karşı korumak önemlidir. Testisleri vurma, çarpma gibi durumlara karşı korumak testis içinde kanama oluşmasını engeller.
Bu durumlara dikkat edilmediğinde ise kısırlıkla sonuçlanan doku kaybı gözlenebilir. Dar iç çamaşırı giymek kan dolaşımını olumsuz yönde etkilediği için sperm üretim miktarını ve kalitesini etkileyebilir.
Uzun süre bisiklet sürmek de testisleri sıkıştırdığı için zamanla hasara yol açabilir. Dolayısıyla pamuklu iç çamaşırı ve kan akışını zorlamayan kıyafet tercihi, testis sağlığının korunmasında oldukça etkilidir.
Sigara Tüketimi:
Sigaranın sadece testis sağlığı değil, genel olarak vücuda olumsuz etkileri vardır. Tümör riskini artıran, kan akışını azaltan ve sperm üretimine zarar veren sigara tüketimi kısırlık ve kanser gibi hastalıklara sebep olabilir.
Antioksidan Ağırlıklı Beslenme Programı:
Beslenme alışkanlıkları ve tüketilen gıdaların besin değeri de sperm sağlığında etkilidir. Testis çalışmasında kan akışının önemi büyüktür, bunun içinse vücutta yeterli oranda oksijen bulunması gerekir.
Su, en iyi oksijen kaynağıdır ve kan dolaşımını düzenlemeye yardımcıdır. Bu nedenle günde en az 2.5-3 litre su tüketen bireylerde tıkanıklıktan kaynaklı sperm problemlerinin görülme riski oldukça düşer.
Ayrıca spermdeki hasarlı dokuların yenilenmesinde de suyun önemi oldukça fazladır.
Öte yandan, aşırı fazla oksijen oksidatif stres adı verilen bir soruna yol açabilir ve bu durum testis çalışma veriminde bozukluklara neden olur. Oksijen fazlalığını dengeye getirmek için antioksidan yönünden zengin besinlerin tüketilmesi gerekir.
Bu anlamda mevsiminde tüketilen meyve ve sebzeler testis sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Özellikle çilek, ahududu, kiraz, yaban mersini, kuru erik, kuru üzüm gibi kırmızı meyveler ile brokoli, brüksel lahanası, kapya biber ve patlıcan gibi antioksidan etkili sebzelerin uygun porsiyonlarla tüketilmesi gerekir.
Sperm Kalitesine Yardımcı Besinler:
Testis sağlığında sperm kalitesini olumsuz yönde etkileyen sucuk, salam, sosis gibi besin içeriği zayıf ve kalitesiz yağ oranı yüksek besinlerin tüketilmemesi önemlidir. Bu tarz işlenmiş gıdalar yerine içinde hormonal atık veya koruyucu madde bulunmayan bitkisel kaynaklı besinlerin tüketilmesi gerekir.
Sucuk, salam gibi ürünlerdeki doymuş yağ oranı oldukça yüksektir ve bu durum testis sağlığının yanı sıra, diğer organlar içinde riskli durumların oluşmasına yol açabilir.
Sebze ve meyve ile zenginleştirilmiş uygun oranda et tüketilen bir beslenme programı testis sağlığının ve sperm kalitesinin korunmasında etkilidir.
Kısırlığı önleyen besinler arasında ise şunlar sayılabilir;
- Soya fasulyesi
- Süt ve süt ürünleri
- Balık
- Kümes hayvanları
- Avokado başta olmak üzere meyveler
- Brokoli ve karnabahar
- Susam, yer fıstığı gibi tohumlar
Yukarıda sayılan öneriler, testis sağlığının korunmasında etkili olduğu düşünülen basit adımlardır.
İyi bir beslenme planı, düzenli egzersiz, yeterli su tüketimi ve sigara gibi kötü alışkanlıkların bırakılması testis sağlığını korumaya yardımcıdır.
Düzenli kontrol ve hasta takibi ile de mevcut sorunların kısa sürede tespit edilmesi ve tedavi edilmesi mümkün olur. Siz de bu basit hususlara dikkat ederek oluşabilecek ciddi problemleri önceden engelleyebilir ve testis ile sperm sağlığını koruyabilirsiniz.