Spermatosel (Epididim Kist) Tedavisi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Spermatik kist olarak da adlandırılan spermatosel ya da epididim kistinin nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, ölü sperm hücrelerinin ve sperm taşıyıcı kanalların içindeki hücrelerin bu kanalı tıkaması nedeniyle ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. Genellikle 1-2 cm’den küçük olan bu kistler cerrahi olarak çıkarılabilir. 

Testisin dışında, epididimde ya da sperm taşıyan kanallarda meydana gelen ve içinde sıvı bulunan kistik genişlemeler spermatosel ya da epididim kisti olarak adlandırılır. Spermatosel ağrısızdır ve kanserleşmez. Erkeklerde görülme sıklığı yüzde 10’dur. Spermatosel genellikle herhangi bir şikayete neden olmadığından, başka hastalıklar nedeniyle yapılan muayenelerde ortaya çıkar. Spermatoselin küçük olduğu durumlarda herhangi bir tedavi gerekmez ve yalnızca hastalığın takibi yapılır. Fakat eğer büyürse cerrahi olarak çıkarılması gerekir. Spermatoselin çıkarılması gerekliliği kozmetik sorunlar nedeniyle de doğabilir.

Spermatoselin kesin nedenleri bugüne dek ortaya konulamamıştır. Yaşın ilerlemesine bağlı ortaya çıktığı en güçlü nedenlerden biri olarak kabul edilir.

Spermatosele neden olabileceği düşünülen başlıca durumlar şunlardır:

• Sperm taşıyıcı kanalların içerisinde hücrelerin ve ölü sperm hücrelerinin bu kanalı tıkamış olması,
• Bölge üzerinde gerçekleştirilmiş olan cerrahi işlemler,
• Geçirilmiş enfeksiyonlar,
• Travma,
• Doğuştan gelen yapısal özellikler.

Spermatosel hastalığında risk faktörü bulunmaz. Fakat hamilelik sürecinde doğum kontrol amacıyla alınan dietilstilbestrol tipi ilaçların, erkek çocuklarının ileri dönemlerinde spermatosele neden olacağı düşünülmektedir. Spermatosel kansere dönüşen bir hastalık değildir fakat alanında uzman hekimler tarafından özenli şekilde yapılmayan cerrahi operasyonlarda sperm kanallarının zarar görmesi mümkündür.

Spermatoselin yaşlı erkeklerde görülme sıklığı, çocuk ve genç erkeklere oranla çok daha fazladır. Spermatoselin ortaya çıktığı durumlarda kişiler kendi vücutlarında bir şişkinlik fark ederek spermatosel şüphesi duyabilir. Aynı zamanda kısırlık şüphesi ile yapılan muayenelerde de spermatoselin teşhis edilmesi mümkündür. Çok nadir olarak hastaların bölgede sürekli bir rahatsızlık hissetmesi ya da ani olarak testiküler ağrı gelişmesi de spermatoselin bir belirtisi olarak kabul edilir. Tüm bunlara ek olarak spermatosel ayna karşısında kozmetik bir kusur olarak da fark edilebilir. 

Spermatosel tedavisi her zaman gerekli değildir. Eğer kozmetik kusur problem yaratmaya başladıysa ya da ağrılar yaşam kalitesini olumsuz olarak etkiliyorsa tedavi düşünülebilir. 

Spermatoselin cerrahi olarak çıkarılması en çok başvurulan yöntem olmakla birlikte içerisinin boşaltılması da bir yöntem olarak uygulanabilir. Eğer hastalar ileride çocuk sahibi olmayı düşünüyorsa, doktorlar tarafından bölgede yapışıklık oluşması ve sperm çıkışını engellemesi riski nedeniyle cerrahi müdahale önerilmez.

Bir diğer yöntem skleroterapi olarak adlandırılan, spermatoselin içinin boşaltılması ve doku yapıştırıcı ilaçların enjeksiyonu ile uygulanan yöntemdir. Bu da komplikasyonların oluşmasına gebe bir yöntem olduğundan çocuk sahibi olmayı düşünen erkeklere önerilmez. 

Spermatoselin tedavisinde kullanılan iğne ile aspirasyon ya da kist duvarlarının kapanmasını sağlayan bazı ajanlar ile tedavi artık eski yöntemler olarak kabul edilir ve çok fazla uygulanmaz.

Spermatosel ameliyatları lokal anestezi ya da spinal anestezi altında yapılır. Basit bir operasyon kabul edilir ve genellikle 25 dakika ile 30 dakika arasında sürer. Sperm kanallarının zarar görmemesi adına üst düzey bir dikkat gösterilerek yapılmalıdır.

Spermatosel tedavisinde komplikasyon oluşma riski altıda birdir. Operasyon sonrası oluşabilecek en ciddi komplikasyonlar enfeksiyon ya da kanamaya bağlı hematom olarak kabul edilir. Hastalar bir gece hastanede geçirdikten sonra ertesi gün taburcu edilebilir. Evde bir günlük istirahatten sonra hastalar yavaş yavaş günlük yaşamına dönebilir.