PSA Testi Nedir? PSA Yüksekliği Tedavisi

[Toplam: 1 Ortalama: 5]

PSA, prostatlı hücrelerin ürettiği bir proteindir ve erkek sağlığı açısından büyük öneme sahiptir. PSA değerinin ortalama bir değer aralığında olması prostat kanseri görülme opranını düşürür.

Bu değer kan testleri ile görüntülenebilir ve erkek sağlık durumu hakkında bilgi verir. Peki PSA nedir ve normal değeri kaç olmalıdır?

PSA Nedir?

PSA, “Prostat Spesifik Antijen olarak adlandırılan ve spermin sıvılaşmasını sağlayan erkeklere özel bir proteine verilen isimdir.

Prostat kanallarının iç kısmındaki hücreler tarafından üretilen PSA proteininin kanda belirli bir aralıkta olması gerekir. Yüksek değerler kişide farklı risklerin oluşmasına neden olur.

Kandaki değer değişiminin düzenli şekilde kontrol edilmesi ile prostat kanseri gibi ciddi sağlık problemleri erken dönemde teşhis edilebilir.

Aile öyküsünde prostat kanseri olmayan erkekler 50 yaşından sonra PSA testi yaptırabilir, aile öyküsünde prostat kanseri olanların ise 40-45 yaşlarında test yaptırmaya başlaması gerekir.

Normal PSA Değeri

PSA değerlerinin normal olması bireylerin sağlıklı olduğunu ifade eder, ancak değer yüksekliği birbirinden farklı sorunlara neden olabilir. PSA değerinin yükselmesi ile birlikte özellikle prostat kanseri riskinde artış gözlenir. Erkeklerdeki normal PSA değerlerinin yaşa göre aralığı ise şu şekildedir:

  • 40-49 yaş arası erkeklerde 0 – 2,5 ng/ml
  • 50-59 yaş arası erkeklerde 0 – 3,5 ng/ml
  • 60-69 yaş arası erkeklerde 0 – 4,5 ng/ml
  • 70 yaş ve üzeri erkeklerde 0 – 6,5 ng/ml

PSA Düşüklüğü Nedir?

PSA değerinin düşük olmasının sağlık açısından herhangi bir riski bulunmaz, hatta PSA değeri düşük olan bireyler oldukça sağlıklı kişilerdir ve herhangi bir müdahaleye gereksinim duymazlar. Yüksek PSA oranına sahip olan bireylere uygulanan tedavinin amacı da bu değeri düşürmek olmayıp prostat kanseri olanlarda da yüksek olduğu için yükselmenin nedeni araştırılmalıdır.

PSA Yüksekliği Nedir?

PSA ölçümü kan testleri ile yapılır ve değerin düşük çıkması genel olarak sağlıklı bir durumdur. Düşük PSA değerleri hastada herhangi bir sağlık sorununa yol açmazken, yüksek değerler prostat kanseri başta gelmek üzere çok sayıda rahatsızlığın habercisi olabilir.

PSA değerlerinin yaşa göre bakılması ve değerlendirilmesi gerekir. Prostat dokusu içinde ya da menideki PSA oranının normal aralıktan yüksek olması, PSA yüksekliği olarak adlandırılır ve prostat kanserinin ana sebeplerinden sayılır.

Ek olarak PSA artışı sonucu oluşabilecek durumlar şu şekilde sıralanır:

  • Prostat iltihabı
  • Prostat enfarktüsü
  • Prostat biyopsisi
  • Ejakülasyon
  • Prostat masajı
  • İdrar retansiyonu
  • İdrar yolu ameliyatları

 

PSA oranı yüksek olan bireylerde şu belirtiler gözlenebilir:

  • İdrar yapmada güçlük
  • Sperm ya da idrarda kan olması
  • Bel ağrısı ve tutulmalar

Yukarıdaki belirtiler olsa bile bireyde kötü huylu prostat kanserinin varlığından söz edilemez. Bazı durumlarda prostat iyi huylu olarak da büyüyebilir.

PSA Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?

PSA yüksekliği saptanan bireylere ultrason ile birlikte prostat iğne biyopsisinin uygulanması gerekir ve patolojik değerlendirmeler yapılır.

Patolojik sonuç prostat kanserini doğruluyorsa kanserin hangi evrede olduğunu tespit etmek, tedavide yol göstericidir. Başka bir yere yayılım göstermeyen vakalarda öncelikli tedavi cerrahi operasyon ile kanserli yapının alınmasıdır.

Açık veya kapalı olarak uygulanan bu ameliyat, günümüz modern tıp teknolojisi sayesinde laparoskopi ve robotik cerrahi araçlar ile kolayca gerçekleştirilir. Bu tip ameliyatlarda açık yönteme göre çok daha az kanama, minimum kesi ve yara izi ile hızlı iyileşme gibi avantajlar bulunur.

Ayrıca sertleşme ve idrar kaçırma gibi riskler de en aza indirilir. Ancak hasta genel sağlık durumu ve kanserin evresi ameliyatın şeklini yakından etkiler, bu nedenle daha ileri seviye vakalarda hasta iyileşme sürecinin çok daha uzun ve zorlu olduğu açık ameliyat tercih edilebilir.

Prostat kanserinden korunmak için bilinen kesin bir tedavi yoktur, fakat beslenme alışkanlıkları ile genel yaşam tarzının kanser gelişim riskini azalttığı bilinmektedir. Prostat kanseri için obezite, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve yüksek yağlı diyet yapmak risk faktörünü artırır.

Ek olarak kontrolsüz diyabet, yüksek kolesterol ve hayvan kaynaklı beslenmek de kanser riskini yükseltir.

Bu nedenle ideal kilo aralığında olan, düzenli egzersiz yapan ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını benimseyen bireylerde diğer gruba göre prostat kanserine yakalanma riski oldukça düşüktür.

Ek olarak zamanı geldiğinde kontrol yaptırmak ve en erken dönemde tedaviyi başlatmak da büyük önem taşır.

Prof. Dr. Abdullah ArmağanÜroloji Uzmanı

Benimle iletişime geçmek, bilgi veya randevu almak için aşağıdaki formu doldurabilirsiniz. Koordinatörümüz en kısa sürede sizi arayacaktır.

Randevu almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz?