Kadınlarda Cinsel Sorunlar Nelerdir?

Türk toplumunda kız çocuklarına cinsellikle ilgilenmemeleri öğretildiğinden yetişkin hayatta çeşitli problemler ortaya çıkabilir. Özellikle mastürbasyonun hoş karşılanmaması ve cinsel eğitim eksikliği nedeniyle, kadınlar ilişkiden ne beklediklerini anlamakta ve ne yapacaklarını öğrenmekte zorluk yaşayabilirler. Bütün bu durumlar ise cinsel hazdan sağlıklı birleşime kadar ilişkinin farklı aşamalarında kendini gösteren çeşitli sorunlara neden olur. Toplumumuzdaki kadınlarda gözlenen cinsel işlev bozukluğu ve cinsel isteksizlik gibi sorunlar sık karşılaşılan durumlar olmakla birlikte, uzman hekim kontrolünde tedavi edilebilir.

Kadınların yaşadığı cinsel işlev bozuklukları, her ne kadar kadınları ilgilendirse de hem kadını hem erkeği yakından etkiler. Özellikle ikili ilişkilerde ortaya çıkan sorunların bir kısmı kadınların yaşadığı cinsel işlev problemlerinden kaynaklanır ve sağlıklı ilişkilerin kurulabilmesi için öncelikle bireyin kendi sorunlarını çözmesi gerekir.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre cinsel sağlık; iletişim gücünü, kişiliği ve aşkı artıran yollarla cinsel varlığın duygusal, bedensel, sosyal ve entelektüel açıdan bütünleşmesi olarak tanımlanır. Buna tanımdan hareketle, cinsellikle ilgili problem yaşayan bireylerin ruhsal ve sosyal açıdan sorun yaşaması da gayet olasıdır.

Kadınlardaki cinsel işlev bozuklukları için farklı şekillerde gözlenebilir ve değişik nedenlerden kaynaklanabilir. En sık karşılaşılan cinsel sorunlar şu şekilde sınıflandırılabilir:

Cinsel istek bozukluğu; cinselliğin azlığı ve ilişkiden tiksinme gibi farklı şekillerde görülebilir, organik veya psikolojik nedenlerden kaynaklanabilir. Genel olarak bu sorunda cinsel aktiviteye ve fanteziye karşı ilgisizlik durumu hakimdir. İsteksizlik problemi yaşayan kadınlar nadiren de olsa orgazm olabilir.

Cinsel isteksizliğin en yaygın nedenleri arasında; hormonal dengesizlikler, cinsel organa ait sorunlar, kullanılan bazı ilaçlar, geçmiş olumsuz cinsel deneyimler, öz güven problemleri, partner uyumsuzluğu ve stres sıralanabilir. Cinsel tiksinti ise; çocukluk dönemine ait takıntılar, yanlış ve yetersiz cinsel bilgiler, tecavüze maruz kalma, partnerin taciz edici davranışları, cinsel korku ve endişe gibi nedenlerden kaynaklanabilir.

Cinsel istek bozukluklarının tedavisinde çiftlerin birbirine karşı anlayışlı ve sabırlı olması, cinsellik dışında uyumlu bir birliktelik kurmaya odaklanması gerekir. Bunun için çiftlerin aynı zamanda arkadaşlık ilişkisi geliştirmesi ve gereken tıbbi yardıma başvurmaktan çekinmemesi de önemlidir.

Cinsel ağrı bozuklukları tıp dilinde “disparoni” olarak bilinir ve ilişki sırasında ortaya çıkan ağrılı duruma karşılık gelir. Nedenleri ise fiziksel veya psikolojik olabilir. Özellikle daha önce genital ameliyat geçiren kadınlarda, ilişki sırasında ağrı oluşma ihtimali yükselir ve bu durum kendini tekrarlayan şekilde gelişebilir. Kimi zaman ise partnerle yaşanan uyumsuzluk ve cinsel ilişki dışında iletişim kuramama gibi sorunlar problemin kaynağını oluşturur. Cinsel ağrı bozukluğu yaşayan kadınların büyük bir kısmında, vajinanın dış kısmının ilişki sırasında istemsiz olarak kasılması ve penis girişini engellemesi olarak bilinen vajinismus da bulunur.

Vajinismusun yaygın nedenleri ise; geçirilen cerrahi operasyonlar, travma ve tecavüz geçmişi, doğum sırasında yaşanan cinsel organ hasarları, iltihaplı hastalıklar, menopozda ortaya çıkan vajinal değişiklikler şeklindedir.

Genellikle yetiştirilme koşulları ve aile ilişkileri bu tip problemlerin gelişmesini tetikler. Psikolojik olarak gelişen ağrı bozukluklarında anne baba ilişkilerinin sorunlu olması, babanın tehditkar ve saldırgan davranışları, aile içi şiddet eğilimi gibi çeşitli durumlar etkili olabilir. Bu gibi durumlarda vajina kendini korumak için istemsiz olarak kapanabilir ve ilişki sırasında ağrı oluşumu gözlenebilir. Tedavi için ise çeşitli vajinal egzersizlerinin yapılması ve gerekli tıbbi veya psikolojik desteğin alınması gerekir. Bu aşamada psikoterapi ve cinsel terapi egzersizleri de denenebilir.

Uyarılma sorunları, kadınların ön sevişme ve cinsel ilişki sırasında zevk alacak seviyeye gelmemesine neden olan problemlerdir ve genital bölgede veya kombine şekilde gerçekleşebilir. Uyarılmanın yetersiz olması sonucu cinsel ilişki için gereken biyolojik dengeler kurulamaz, klitoris sertleşmesi ve vajinal ıslaklık sağlanamaz. Bunun sonucunda ilişki sırasında tahriş, ağrı ve yanma meydana gelir, bu durum ise kadının cinsel ilişkiden daha fazla soğumasına yol açabilir. Uyarılma problemlerinin altında sıklıkla şu nedenler yatar:

• Diyabet benzeri sistemik hastalıklar
• Hormonal dengesizlikler
• Menopoz
• İlaç kullanımı
• Cerrahi operasyona bağlı sinir zedelenmeleri
• Partnere karşı isteksizlik

Tüm bu sorunların giderilmesi için hasta ve hekim arasında bir güven ilişkisi oluşması ve tedavi sürecinin hastaya özel olarak planlanması büyük önem taşır.

Cinsel ilişki sırasında kadınların orgazm olması erkeklere göre daha zor ve nadir karşılaşılan bir durumdur. Kadınlar arasındaki en yaygın cinsel problemlerden olan orgazm bozukluğu, cinselliğe karşı olan isteksizliği artırır ve farklı nedenlerden kaynaklanır. Kimi kadınlarda vajinal orgazm mümkün olmasa da klitoral orgazm yaşanabilir ve bu durum herhangi bir orgazm bozukluğu olmadığını gösterir. Ancak yetersiz ön sevişme, partnerin ilgisizliği ve kadın ihtiyacını karşılamaya dair bilgisizliği orgazm olmaya engel nedenler arasındadır. Ayrıca bireyin ilişki sırasında kendini rahat bırakamaması ve fazla sıkması, arka planda yaşadığı psikolojik sorunlar da orgazm aşamasında etkilidir. Genellikle psikolojik nedenlerden kaynaklanan orgazm problemi gerekli yardımın alınması ve çift terapisi, seks terapisi gibi tekniklerin uygulanması sonucu giderilebilir.

Yukarıda sıralanan nedenlerin yanı sıra; çeşitli sistemik hastalıklar, geçirilen operasyonlar, hormonal dengesizlikler ve sinir sistemi ile ilgili sorunlar da cinsel problemlere neden olabilir. Genel olarak herhangi bir cinsel sorun olduğu ise şu belirtilerin varlığından anlaşılabilir:

• Cinsel ilişkiye karşı yaşanan ilgisizlik
• İlişki sırasında yetersiz uyarılma
• Cinsel organlardaki hissizlik
• Zor veya hiç orgazm olamama
• Cinsel ilişki sırasında vajina kayganlığının yetersiz ve az olması
• Cinsel aktivitede ortaya çıkan ağrı ve rahatsızlık hissi

Bu gibi bulguların varlığında akla cinsel işlev bozuklukları gelmelidir ancak sorunun kesin kaynağı ancak teşhis ve muayene ile anlaşılabilir. Bunun için hastalık öyküsü dinlenir, fiziki muayene yapılır ve vajinal pH ölçümü, klitoris benzeri noktalardaki duyu kontrolü, doppler ultrasonografisi gibi çeşitli testlerden faydalanılır. Bu sayede yaşanan bozukluğun tam olarak ne olduğu, neden kaynaklandığı ve nasıl çözüleceği daha iyi belirlenebilir.

Yaşanan soruna ve altta yatan nedene bağlı olarak, kadın cinsel bozukluklarının tedavisinde birden fazla yöntem kullanılır. İlaçlı tedaviden vakumlu terapiye ve psikolojik danışmanlığa kadar çeşitlenen tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:

• Cinsel işlev bozukluklarının pek çoğu psikolojik problemlerden kaynaklanır ve ancak gerekli yardımın alınması ile giderilebilir. Bunun için cinsel yaşam, ilişki terapisi ve öz güven problemleri gibi farklı aşamalarda düzenlenen seansların sürdürülmesi gerekir.
• Hormon ve ilaç tedavisi, yaşanan hormonal ve biyolojik dengesizlikleri gidermede etkilidir. Bu nedenle kişinin ihtiyacına uygun şekilde planlanabilir. Özellikle menopoza girmiş kadınlarda kan dolaşımını hızlandıran ilaçlar ile vajinal ıslaklık artırılabilir. Östrojen eksikliği durumlarında ise dışarıdan ilaç desteği alınabilir. Bu şekilde klitoral duyarlılığın artırılması ve cinsel arzunun güçlendirilmesi sağlanır.
• Cinsel organdaki kan dolaşımının yetersiz olduğu durumlarda klitoral vakum cihazı kullanılabilir. Bu cihaz yardımıyla bölgedeki kan dolaşımının hızlandırılması ve kas hareketliliğinin artırılması sağlanır. Dolayısıyla vücuda girmeden yumuşak bir vakum etkisi yapan cihaz sayesinde duyarlılığı, cinsel isteği, vajinal ıslaklığı ve orgazm ihtimalini artırmak hedeflenir.

Genel olarak cinsel aktivitenin başlaması ve sürdürülmesi konusunda yaşanan bozukluklar kombine bir tedavi ile düzeltilebilir. Ancak bunun için kişinin utanmaması, gerekli yardımı almaya yanaşması, gerektiğinde çift olarak tedaviye katılması ve sorunlarını açıkça anlatması gerekir. Daha sonra uzman hekim desteği ile uygulanan tedavi sonucu mevcut problemlerin kalıcı olarak giderilmesi mümkün olur.