İşeme Bozuklukları Nelerdir?

İşeme bozuklukları ya da işeme disfonksiyonu, mesanenin olması gerektiği gibi boşalamaması anlamına gelir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilecek olan bu durum aşırı aktif mesane, mesane kasının istemsiz kasılması, çok sık idrara çıkma ya da dürtü inkontinansı gibi belirtiler ortaya çıkarabilir. Nadir olarak nörolojik bir probleme bağlı olarak da gelişebilir. İşeme bozukluklarının meydana geldiği durumlarda genellikle mesane kası ile üretra arasındaki bağlantı zayıflamıştır. Bu da pelvik taban kaslarının aşırı aktivitesine ya da pelvik taban kaslarının aşırı gevşemesi gibi problemler yaratır.

İşeme bozuklukları herkeste altta yatan nedene bağlı olarak farklı şekilde gelişir. Dolayısıyla işeme bozukluklarının nedenlerini tespit edebilmek için kapsamlı bir araştırma yapmak gerekir. İşeme bozukluklarının sık karşılaşılan nedenlerini şu şekilde listelemek mümkün:

• Çok nadir şekilde idrara çıkma,
• Geçmişte yaşanan ağrılı idrar yolu enfeksiyonları,
• Psikolojik ya da duygusal olarak yaşanan stres,
• Kötü tuvalet alışkanlıkları,
• Dikkat eksikliği bozukluğu,
• Konjenital idrar yolu problemleri,
• Endokrin ya da böbrek hastalıklarının idrar yolunu etkilemesi,
• Genetik hastalıklar nedeniyle idrar yolunun etkilenmiş olması,
• Serebral palsi, multiple skleroz, epilepsi ya da beyin ve omurilik anomalileri gibi merkezi sinir sistemi hastalıkları,
• İdrar yolunda meydana gelen enfeksiyonlar ya da tahrişler.

İşeme bozukluklarının ortaya çıktığı durumlarda altta yatan nedenlerin tespit edilmesi, uygulanacak tedavi konusunda belirleyicidir.

İşeme bozuklukların nedeni belirtileri de etkiler. Yani herkeste ortaya çıkan belirtiler farklı olabilir. Bazen yalnızca bir belirti ortaya çıkarken, bazen birkaç farklı belirti bir arada olabilir. İşeme bozukluklarında sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:

• Gündüzleri ya da geceleri idrar kaçırma,
• Çok sık idrara çıkma,
• Ani idrara çıkma ihtiyacı,
• İdrar akışında kesinti ya da idrar yapmakta zorlanma,
• İdrar yolu enfeksiyonları.

Nadir gelişen bir rahatsızlık olan işeme bozuklukları yaşam kalitesini olumsuz olarak etkiler. Özellikle idrar kaçırma sorunu kişinin günlük hayat rutinlerinin ve ikili ilişkilerinin bozulmasına neden olabilir. Bu yüzden belirtilerin ve nedenlerin doğru şekilde tespit edilerek tedavi sürecinin bunun üzerinden değerlendirilmesi gerekir. Kalıcı sorun yaşamamak adına erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.

İşeme bozukluklarının tanısı konulurken hasta öyküsü dinlendikten sonra fiziki muayene gerçekleştirilir ve hastaların karın bölgesinde ya da bölgesinde anormal durumlar olup olmadığına bakılır. Bu süreçte hastaların ne sıklıkta tuvalete çıktığı, karın ağrısı ve idrar kaçırma gibi belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığı değerlendirilir. Ayrıca güç, duyum ve reflekslerde bir anormallik olup olmadığını kontrol etmek için bir takım nörolojik testler istenebilir. Ek olarak üroflowmetri ve laboratuvar testleri de tanı sürecinde başvurulabilecek yöntemlerdir.

Eğer hastadaki sorunların mesaneden kaynaklandığı düşünülüyorsa, mesane depolanması ve mesanenin boşaltım işlevleri gibi ayrıntıları kontrol etmek için radyolojik ya da ürodinamik testlerden de yardım alınabilir.

İşeme bozukluklarının tedavisinde belirleyici olan pek çok faktör bulunur. Örneğin sorunun altında yatan neden, belirtilerin ne kadar şiddetli olduğu ve test sonuçlarından elde edilen veriler bu faktörlerden bazılarıdır. <strong>İşeme bozukluklarının tedavisinde</strong> ilk olarak başvurulabilecek yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:

• Çikolata, narenciye ürünleri ve kafein gibi idrar yollarında tahrişe neden olabilecek gıda ürünlerinden uzak durmak,
• İki saatte bir tuvalete çıkmak,
• Bol su tüketmek,
• İdrar yaparken pozisyonu değiştirmek,
• Beslenme düzeni içine yüksek lifli gıdalar eklemek,
• Mesanenin boş olduğundan emin olmak,
• Gece idrar kaçırma sorununa engel olmak için yatmadan önce sıvı tüketimini durdurmak.

Söz konusu yaşam tarzı değişiklikleri işeme bozuklukların kaynaklı belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Aynı zamanda pelvik taban kaslarının eğitilmesi amacıyla ilaç tedavisine, fizik tedavi uygulamalarına ve biofeedback gibi tedavi yöntemlerine de başvurulabilir. Ayrıca mesanenin aktif şekilde uyarılmasına neden olan kasların sakinleştirilmesi amacıyla ilaç tedavisi de uygulanabilir.